Mark Eyskens is onze senior van de maand februari 2024
Onze senior van de maand is niet de eerste de beste: professor-emeritus en minister van staat Mark Eyskens ontvangt ons in zijn kantoor voor een babbel over Leuven, ‘zijn’ universiteit, de nationale en internationale politiek en al waar een actieve senior zoal zijn tijd mee doorbrengt. Een gesprek doorspekt met historische feiten, interessante weetjes, leuke anekdotes en filosofische bedenkingen.
Tussen de honderden boeken in het bureau foto’s met beroemdheden die hij ontmoette. Het is trouwens lang niet de enige kamer die volgepropt staat met boeken, foto’s en memoralia uit zijn lange loopbaan. In een hoekje in één van die kamers staat een schildersezel. 'Ik heb in mijn leven meer dan 300 schilderijen gemaakt. Aan Louis Tobback gaf ik eens een schilderij dat ik maakte van het stadhuis. Het hing twee weken in zijn bureau. De volgende keer dat ik het terugzag, hing het in de gang naar de toiletten', vertelt Mark Eyskens. Dat was interessanter want daar kwam meer volk voorbij
Mark Eyskens werd geboren in april 1933 in een huis op de Geldenaaksevest, op de salontafel! 'Er was een dekentje overgelegd en een exemplaar van de krant De Standaard om alles wat proper te houden', hoorde Mark achteraf van vader Gaston. Toen op 10 mei 1940 de oorlog uitbrak, woonde het gezin op het Ladeuzeplein. De familie vluchtte naar de kust, vervolgens naar het zuiden van Frankrijk om uiteindelijk terug in Leuven toe te komen. De woning op het Ladeuzeplein werd in de laatste dagen van de oorlog zwaar beschadigd door de geallieerde bombardementen. In 1947 kocht de familie een voormalig zustersklooster in de Naamsestraat. 'Een ruine van een huis maar een mooie grote tuin met een enorme Acacia. De tram reed in de straat en de gaslampen werden elke avond aangestoken door een persoon die van lamp tot lamp ging', herinnert Mark Eyskens zich.
Onderwijs wordt wonderwijs
De stad is ondertussen veranderd. 'Die evolutie is nauw verbonden met de universiteit. In mijn studententijd waren er 10.000 studenten waarvan de helft Walen. Nu zijn het er 60.000 in Leuven en 40.000 in Louvain La Neuve. Ik was geen voorstander van een splitsing met als slogan “Walen buiten”, maar toegegeven, de stad was wel te klein voor zo’n explosie. Een tweede campus zou dus sowieso noodzakelijk zijn geweest', aldus professor Mark Eyskens. “De universiteit en haar spinn-offs zoals Imec, zijn een hefboom geweest voor Leuven. Artois dat uitgroeide tot ’s werelds bekendste brouwerij zette Leuven mee op de kaart. En ook het belang van de nabijheid van Brussel met de zetel van tal van internationale organisaties mag niet onderschat worden',voegt onze senior van de maand eraan toe.
Over de toekomst van de universiteit heeft hij zo zijn visie: 'Een fysieke uitbreiding binnen de stadsgrenzen zit er niet meer in. Door de komst van Teams en het afstandsonderwijs is een fysieke campus steeds minder nodig. Puur kennis doorgeven, wat proffen vroeger deden, behoort tot het verleden. De kennis van de hele wereld is nu terug te vinden op één iPhone. Musk is bezig met het inplanten van een chip in het hoofd van mensen. Jongeren zullen moeten leren wijs om te gaan met al die kennis en die gebruiken om de wereld te verbeteren', aldus de professor, 'Onderwijs wordt wonderwijs'. Lesgeven aan de universiteit heeft hij altijd graag gedaan. Tijdens de drukke politieke jaren moesten zijn studenten zelfs op zaterdagvoormiddag opdraven voor hun les economie. De prof-emeritus stelt zich hardop de vraag of de huidige generatie studenten daar nog wel mee akkoord zou gaan …
Politiek zit in de genen
Dat Mark Eyskens in de politiek terechtkwam, hoeft niet te verbazen, gelet op het voorbeeld van vader Gaston. Het hoogtepunt van zijn politieke loopbaan waren de jaren als minister van buitenlandse zaken. Als buitenlandminister was hij getuige van tal van historische gebeurtenissen: de opstand van de Chinese studenten op het Tiananmenplein in Peking, de val van de Berlijnse muur, het uiteenvallen van de Sovjetunie, de implosie van het communisme, … Hij ontmoette heel wat personen met naam, het zijn er te veel om op te noemen: Mitterrand (‘een echte filosoof die graag nadacht over het leven na de dood’), Tatcher (‘altijd netjes verzorgd, ze had zelfs altijd haar eigen kapper mee’) , Gorbatsjov (‘we hadden hem veel meer moeten steunen’), Jeltsin ('leuke man maar dronk veel’), Clinton, Poetin (‘een kille figuur’) ...
Op lokaal politiek vlak is hij maar korte tijd actief geweest. 'Ik zat even in de gemeenteraad en de provincieraad. Maar ik had de handen meer dan vol in de nationale politiek. Leuven had trouwens een sterke burgemeester uit mijn partij, Alfred Vansina. In het Leuvense partijbestuur bleef ik wel altijd actief.'
Voor oud-burgemeester Louis Tobback heeft hij ook veel lof : 'Ik heb ooit voorgesteld Leuven Tobbackgrad te noemen …'
Drukke agenda
Ondanks de hoge leeftijd staat de agenda van Mark Eyskens nog altijd vol. 'Ik heb 67 boeken geschreven. Mijn recentste boek is zopas uitgegeven in Engeland. Het is te koop als e-book of ‘printed on demand’. Zo voorkomt de uitgever dat er een grote voorraad onverkochte boeken in stock stof ligt te vergaren. Daarnaast ben ik actief in tal van stichtingen en organisaties zoals de Koninklijke Academie voor Wetenschappen, de oudstudenten van de Rechten en Ekonomika, de Universitaire Stichting, de Arenbergstichting, ... Als ik toch wat vrije tijd heb, zet ik me aan de schildersezel. Ten slotte breng ik graag tijd door met mijn 5 kinderen en 11 kleinkinderen. Familie is belangrijk voor mij. Wist je trouwens dat ik mijn vrouw vaak heb meegenomen tijdens mijn bezoeken als buitenlandminister. Maar haar verblijf werd altijd netjes door mij betaald', zo benadrukt de oud-minister.
Een druk leven dus. 'Nooit heb ik me in mijn leven ook maar één seconde verveeld. Pensioen nemen, daar heb ik geen tijd voor. Dat is voor na mijn dood', zo besluit Mark Eyskens.